ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
Morphological identification of Anopheles larvae, and investigation of physical and ecological characteristics of reproduction areas in Sanliurfa region [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2020; 77(2): 207-216 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2019.00087

Morphological identification of Anopheles larvae, and investigation of physical and ecological characteristics of reproduction areas in Sanliurfa region

Seher Topluoglu1, Djursun Karasartova2, Zafer Kadri Karaer3, Aysegul Taylan Ozkan4
1Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ankara
2Hitit Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Çorum
3Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Ankara (*Emekli Öğretim Üyesi)
4Hitit Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Çorum;

INTRODUCTION: Identification of vector species and determination of physical and ecological features of their breeding places is essential in implementation of scientific based mosquito control activities. In this study, it is aimed to identify Anopheles species by morphological method and determination of physical and ecological characteristics of their breeding places in Şanlıurfa territory.
METHODS: Mosquito larvae were collected between September 29 and October 03, 2009 from determined 9 breeding places in Birecik, Eyyübiye, Haliliye, Harran, Siverek and Viransehir districts of Şanlıurfa province where malaria cases had been reported and four instar larvae were identified morphologically according to keys of DuBose ve Curtin (1965), Merdivenci (1984) and Darsie and Samanidou-Vojadjoglou (1997).
Essential ecological parameters of water in breeding places were measured. Temperature and dissolved oxygen were measured by using ExStik® DO600 (Extech Instruments-USA); pH and conductivity were measured by using Hanna Instruments 98129 pH / Conductivity /TDS Tester (Hanna Instruments-Germany) and salinity was measured using ExStik®II EC400 Conductivity/TDS / Salinity/Temperature Meter (Extech Instruments-USA).
RESULTS: Of the 274 four instar larvae collected, 231 (%84,3) were identified as An. sacharovi and 41 (%14,96) of them were identified as An. superpictus. Two (0,73%) samples identified as Anopheles genus, species discrimination could not be done. In %88,89 (n=8) of nine breeding places An. sacharovi and in %11,11 (n=1) of total breeding places An. superpictus found to be dominant species according to the morphological results. Malaria vector An. sacharovi detected in all breeding places which had different pH values, dissolved oxygen proportions, electrical conductivity, water temperature and salinity proportions with horizontal vegetation. The limits of tolerance for essential ecological parameters of species found to be as: pH – 7,77-9,18 (mean 8,53); electrical conductivity – 310-1100 (µS/cm) (mean 496,91); dissolved oxygen (mg/l) – 1,64-13,06 (mean 9,67); temperature of water – 20,3-25,8 °C (mean 23,46); salinity 0,15-0,55 ppt (mean 0,24). The limits of tolerance for essential ecological parameters of An. superpictus species in study area measured as: pH 8,48; electrical conductivity 710 µS/cm; dissolved oxygen 8,91 mg/l; temperature of water 25,8 °C; salinity 0,35. In statistical analysis of physical and ecological characteristics of mosquito breeding places; no significant dif¬ference between pH values (p=0,189) was found between An. sacharovi and An. superpictus breeding places but significant dif¬ference have been found in water temperature (p= 0,0000001), electrical conductivity (p= 0,0000001), salinity (p= 0,0000001) and dissolved oxygen (p= 0,001) values.
DISCUSSION AND CONCLUSION: An. sacharovi is thought to be considered to be primary malaria vector in Şanlıurfa Province as it can become the dominant species in malaria endemic areas and also in areas where transmission reoccur due to its ecological flexibility. In this context, vector control strategies in Şanlıurfa should be revised and planning should be done according to the characteristics of the vector.

Keywords: Anopheles, malaria, Şanlıurfa, breeding place, vector

Şanlıurfa yöresindeki Anofel larvalarının morfolojik tanımlanması ve üreme alanlarının fiziksel ve ekolojik özelliklerin araştırılması

Seher Topluoglu1, Djursun Karasartova2, Zafer Kadri Karaer3, Aysegul Taylan Ozkan4
1Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ankara
2Hitit Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Çorum
3Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Ankara (*Emekli Öğretim Üyesi)
4Hitit Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Çorum; Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Parazitoloji Laboratuvarı, Ankara (**Kurumun adı 663 sayılı KHK ile Türkiye Halk Sağlığı Kurumu olarak değiştirilmiştir); Yakın Doğu Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Lefkoşa, KKTC

GİRİŞ ve AMAÇ: Sivrisinek kontrol çalışmalarının bilimsel temelli olarak yapılabilmesi için vektör türlerinin tanımlanması ve üreme alanlarının fiziksel ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada Şanlıurfa yöresinde Anopheles türlerinin morfolojik yöntemle tanımlanması ve üreme alanlarının fiziksel ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: 29 Eylül 2009 ile 03 Ekim 2009 tarihleri arasında sıtma vakalarının görüldüğü Şanlıurfa ilinin Birecik, Eyyübiye, Haliliye, Harran, Siverek ve Viranşehir ilçelerinde belirlenen dokuz üreme alanından sivrisinek larvası toplanmış, dördüncü evre larvaları morfolojik karakterleri DuBose ve Curtin (1965), Merdivenci (1984) ve Darsie ve Samanidou-Vojadjoglou (1997)’nın anahtarlarına göre tanımlanmıştır. Üreme alanlarındaki suyun temel ekolojik parametrelerinden sıcaklık ve çözünmüş oksijen ExStik® DO600 (Extech Instruments-USA); pH ve iletkenlik Hanna Instruments 98129 pH/Conductivity/TDS Tester (Hanna Instruments-Germany); tuzluluk ExStik®II EC400 Conductivity/TDS/ Salinity/Temperature Meter (Extech Instruments-USA) kullanılarak ölçülmüştür.
BULGULAR: Toplanan 274 dördüncü evre larvalardan 231 (%84,3)’i An. sacharovi, 41 (%14,96)’i An. superpictus olarak tespit edilmiştir. İki (%0,73) örnek Anopheles cinsi olarak tanımlanmakla beraber tür ayrımı yapılamamıştır. Morfolojik bulgulara göre dokuz üreme alanının %88,89 (n=8)’unda An. sacharovi, %11,11 (n=1)’nde ise An. superpictus’un baskın tür olduğu saptanmıştır. Sıtma vektörü olarak bilinen An. sacharovi farklı pH değerleri, çözünmüş oksijen oranları, elektriksel iletkenliği, su sıcaklığı ve tuzluluk oranı olan yatay vejetasyonlu üreme alanlarının hepsinde tespit edilmiştir. Türün larva yaşam alanlarının temel ekolojik parametrelerinin tolerans limitleri; pH: 7,77-9,18 (ortalama 8,52); elektriksel iletkenlik: 310-1.100 (µS/cm) (ortalama 496,91); çözünmüş oksijen (mg/l): 1,64-13,06 (ortalama 9,67); su sıcaklığı: 20,3-25,8°C (ortalama 23,46); tuzluluk: 0,15-0,55 ppt (ortalama 0,24) olarak bulunmuştur. Araştırma alanında An. superpictus türünün tespit edildiği üreme alanının temel ekolojik parametreleri ise; pH: 8,48; elektriksel iletkenlik: 710 µS/cm; çözünmüş oksijen: 8,91 mg/l; su sıcaklığı: 25,8 °C; tuzluluk: 0.35 ppt olarak ölçülmüştür. Sivrisinek üreme alanlarının fiziksel ve ekolojik özelliklerinden pH değerinin An. sacharovi ile An. superpictus için istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği (p=0,189) ancak su sıcaklığı (p= 0,0000001), elektriksel iletkenlik (p= 0,0000001), tuzluluk (p= 0,0000001) ve çözünmüş oksijen (p= 0,001) değerlerinin anlamlı düzeyde farklı olduğu belirlenmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: An. sacharovi ekolojik esnekliği nedeniyle gerek sıtmanın endemik olduğu gerekse bulaşın tekrar başladığı alanlarda hakim tür haline gelebildiğinden Şanlıurfa İlinde de birincil sıtma vektörü olabileceği düşünülmektedir. Bu kapsamda Şanlıurfa’daki vektör kontrol stratejilerinin gözden geçirilmesi, vektörün özelliklerine göre planlama yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Anopheles, sıtma, Şanlıurfa, üreme alanı, vektör

Seher Topluoglu, Djursun Karasartova, Zafer Kadri Karaer, Aysegul Taylan Ozkan. Morphological identification of Anopheles larvae, and investigation of physical and ecological characteristics of reproduction areas in Sanliurfa region. Turk Hij Den Biyol Derg. 2020; 77(2): 207-216

Corresponding Author: Seher Topluoglu, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale