ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
The Scorpions In Turkey [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2003; 60(2): 55-62

The Scorpions In Turkey

Özcan Özkan1, K. Zafer Karaer2
1Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Zehir Araşt. Müdürlüğü
2A. Ü., Veteriner Fakültesi, Protozooloji B.d., Ankara


Türkiye Akrepleri

Özcan Özkan1, K. Zafer Karaer2
1Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Zehir Araşt. Müdürlüğü
2A. Ü., Veteriner Fakültesi, Protozooloji B.d., Ankara

Akreplerin yeryüzündeki varlığının 420 milyon yıl öncesine dayandığı fosillerden anlaşılmaktadır (1). Bu dönemlerde yaşamış yengeç görünümünde ve yaklaşık boyları iki metre kadar olan deniz hayvanı merostomata’dan köken aldığı, karaya çıkışlarının ise siliuarrian döneminde olduğu bilinmektedir (2). Akrepler genellikle tropikal ve subtropikal iklim kuşaklarında yaygın olmakla birlikte, seyahat araçlarıyla Yeni Zellanda ve Okyanus adaları hariç tüm dünyaya yayılıp yerleşmişlerdir (3,4). Akrepler karakteristik yapıları ile çok kolay tanınan ve uzunlukları 13-220 mm arasında değişen arthropodlardır (5). Yaşadıkları ortama göre saman renginden sarıya, açık kahverenginden siyaha kadar değişen tonlarda renklere sahiptir (6). Vücutları, cephalothorax (prosoma) ve abdomen olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. Cephalothorax nispeten kısa, sırt taraftan da yekpare bir zırh (karapaks) ile örtülüdür. Abdomen, preabdomen (mesosoma) ve postabdomen (metasoma) kısımlarına ayrılır. Cephalothoraxa bütün genişliğiyle bağlanan preabdomen yedi geniş segmentten oluşur. Cephalothoraxta dört çift bacak bulunur. Kuyruk yada postabdomen ise iğne (telson) dahil olmak üzere altı segmentten oluşur. İlk beş segmenttin her biri yekpare bir kitin zırhla örtülüdür. Son segment olan telsonun içinde iki zehir bezi, ucunda da bir zehir dikeni vardır. Zehir bezlerine ait kanallar dikenin ucunda bulunan deliklerden dışarı açılırlar. Zehir nörotoksin etkili olup, genellikle avını yakalamada ve sindirimde kullanırlar. Akrepler, ormanlık bölgelerde, çöllerde, taşlık ve kayalık yerlerde yaşarlar, geceleri aktifleşerek, böcekler ve bazen de küçük rodentlerle beslenirler (5,7-9). İlkbaharda çok kısa bir dönemde erkekler, dişileri arayıp döllemeye çalışırlar. Çiftleşmeleri oldukça tehlikelidir. Akrepler vivipardır ve gebelik süreleri yaklaşık 11 aydır. Her bir dişi akrep 10-60 larva doğurur. Anne akrep yavrularını bir süre sırtında taşır. Sırttan inen yavrular yaklaşık 6-7 ay kadar annelerinin arkasında dolaşırlar. Bağımsız hayat sürmeye başladıktan 3-4 yıl sonra yetişkin hale gelirler. Akreplerin yaşam süreleri 3-8 yıldır. Yetişkin hale gelinceye kadar 6-9 kez gömlek değiştirirler; yavrular morfolojik olarak yetişkinlere benzerler (5,8,10).


Özcan Özkan, K. Zafer Karaer. The Scorpions In Turkey. Turk Hij Den Biyol Derg. 2003; 60(2): 55-62

Corresponding Author: Özcan Özkan, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale