Turk Hij Den Biyol Derg. 2024; 81(4): 449-462 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2024.59751

OECD ülkelerinde kronik hastalıklarda ilaç kullanımı ve yaşam tarzı faktörlerinin küresel hastalık yüküne ve ölümlere etkisi: tip 2 diyabet örneği

Yasin ARAS
Aksaray Üniversitesi

GİRİŞ ve AMAÇ: Kronik hastalıklar, genellikle uzun süre devam eden ve tedavi edilmesi zor olan sağlık sorunlarını ifade etmektedir. En yaygın kronik hastalıklar arasında diyabet, kalp hastalıkları, hipertansiyon, kronik solunum yolu hastalıkları ve kanser yer almaktadır. Bu hastalıklar, genel olarak genetik yatkınlık, kötü beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, aşırı sigara ve alkol tüketimi vb. yaşam tarzı faktörleriyle ilişkilidir. Kronik hastalıklar, bireylerde fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra, psikolojik ve sosyal etkiler de meydana getirmektedir. Tedavi süreci genellikle uzun süreli yönetim ve hasta uyumunu gerektirmektedir. Bu nedenle düzenli hekim kontrolleri, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve uygun dozda ilaç kullanımı önemlidir. OECD (Organisation for Economic Co-Operation and Development- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) ülkelerinde kronik hastalıkların yaygınlığı artmakta ve ilaç kullanımı ile yaşam tarzı faktörlerinin küresel hastalık yükü ve ölümler üzerindeki etkisi giderek daha önemli hale gelmektedir. Tip 2 diyabet bu bağlamda önemli bir örnektir. Bu çalışma, tip 2 diyabet yönetiminde ilaç kullanımı ve yaşam tarzı faktörlerinin küresel hastalık yükü ve ölümler üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmanın evrenini tüm OECD ülkeleri oluşturmaktadır. Tip 2 diyabette kullanılan ilaçlar, alkol tüketimi, tütün tüketimi, obezite, fiziksel inaktivite bağımsız değişkenler; tip 2 diyabetle ilişkili ölüm oranı, tip 2 diyabette DALYs (Engelliliğe göre ayarlanmış yaşam yılları) bağımlı değişkenler olarak kullanılmıştır.
BULGULAR: Regresyon analizi yaşam tarzı faktörlerinin (lnAlc, lnTob, lnObes, lnPInact) ve ilaç kullanımının (lnDrug) hem lnDALY hem de lnDMort’u etkilediğini göstermiştir (p<0.05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Tip 2 diyabet yönetiminde ilaçların etkin kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleri hastalığın kontrol altına alınmasında önemli bir adımdır. Bu nedenle, ilaç kullanımına ek olarak, kronik hastalıkları önlemek ve kontrol altına almak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları teşvik edilmelidir. Bu önlemler hem bireylerin sağlığının iyileştirilmesine hem de sağlık sistemlerinin sürdürülebilirliğine katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelimeler: Tip 2 diyabet, küresel hastalık yükü, diyabete bağlı ölümler, ilaç tedavisi, sağlıklı yaşam tarzı

---

The effect of medication and lifestyle factors on global burden of disease and mortality in chronic diseases in OECD countries: the case of type 2 diabetes mellitus

Yasin ARAS
Aksaray University

INTRODUCTION: Chronic diseases refer to long-lasting health problems that are generally difficult to treat. The most common chronic diseases include diabetes, heart disease, hypertension, chronic respiratory diseases, and cancer. These diseases are typically associated with lifestyle factors such as genetic predisposition, poor nutrition, insufficient physical activity, excessive smoking, and alcohol consumption. In addition to physical discomfort, chronic diseases also have psychological and social impacts on individuals. The treatment process usually requires long-term management and patient adherence. Therefore, regular medical check-ups, healthy lifestyle habits, and proper medication dosage are crucial. The prevalence of chronic diseases is increasing in OECD (Organisation for Economic Co-Operation and Development- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) countries, and the impact of drug use and lifestyle factors on the global burden of disease and mortality is becoming increasingly important. Type 2 diabetes is an important example in this context. This study aims to examine the impact of medication use and lifestyle factors in the management of type 2 diabetes mellitus on the global burden of disease and mortality.
METHODS: The study population includes all OECD countries. Medications used in type 2 diabetes mellitus, alcohol consumption, tobacco consumption, obesity, physical inactivity were used as independent variables; type 2 diabetes-related mortality, type 2 diabetes DALYs (Disability-adjusted life years) were used as dependent variables.
RESULTS: Regression analysis showed that lifestyle factors (lnAlc, lnTob, lnObes, lnPInact) and medication use (lnDrug) effected both lnDALY and lnDMort (p<0.05).

DISCUSSION AND CONCLUSION: The effective use of medication and lifestyle changes in the management of type 2 diabetes is an important step in controlling the disease. Therefore, in addition to the use of medication, healthy lifestyle habits should be promoted to prevent and control chronic diseases. These measures can contribute both to improving the health of individuals and to the sustainability of health systems.

Keywords: Type 2 diabetes, global burden of disease, diabetes-related mortality, medication, healthy lifestyle

---

ATIF KOPYALA