ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
Kan bağışı oksidatif strese yol açar mı? [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2025; 82(4): 597-606 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2025.12754

Kan bağışı oksidatif strese yol açar mı?

Soner YILMAZ1, Dilek GÜRLEK GÖKÇEBAY2, Figen AYKUT3, Funda EREN4, Salim NEŞELİOĞLU4, Özcan EREL4
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi, Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
3Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bölge Kan Merkezi, Ankara, Türkiye
4Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

GİRİŞ ve AMAÇ: Kan bağışı hayat kurtarıcı bir işlemdir. Bununla birlikte bağış süreci ve sonrasında kan bağışçılarının sağlığının korunması zorunludur. Bu çalışmada, bağış işleminin oksidatif strese neden olup olmadığının yeni bir otomatik yöntem kullanılarak native tiyol (NT), total tiyol (TT), disülfid ve iskemik-modifiye albümin seviyeleri ölçümü aracılığı ile değerlendirilmesi amaçlandı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışmaya kan bağışı yapmaya uygun 30 gönüllü kan bağışçısı dahil edildi. Kan bağışından hemen önce ve 30 dakika sonra periferik venöz kan örnekleri alındı. Bağışçıların demografik verileri (yaş, cinsiyet, kilo, boy) ve bir yıllık dönemde yapılan kan bağışı sayıları kayıt altına alındı. Katılımcılar Grup 1, 18-30; Grup 2, 31-40; Grup 3, 40 ve üzeri olacak şekilde yaş gruplarına ayrıldı. Mükerrer bağışçı, geçmişte en az bir kez kan bağışlayan bağışçı olarak tanımlandı. Vücut Kitle İndeksi (VKİ), kilogram cinsinden vücut ağırlığının, metre cinsinden boyun karesine bölünmesiyle hesaplandı. Bağışçılar VKİ değerlerine göre <25 ve ≥25 olarak sınıflandırıldı. Dinamik tiyol/disülfit homeostazının (TDH) test parametreleri otomatik spektrofotometrik yöntemle ölçüldü.
BULGULAR: Katılımcılardan on dokuzu ilk defa kan bağışlayan, geri kalanları ise mükerrer bağışçıydı. Kan bağışından sonra TDH parametrelerinde anlamlı bir fark yoktu. Mükerrer kan bağışçılarının IMA seviyeleri, kan bağışından sonra istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek iken, THD’nin diğer parametreleri açısından anlamlı fark yoktu (p=0.04). 18-30 yaş grubu bağışçılarda nativ ve total tiyol düzeylerindeki azalma istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.03).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışmanın test sonuçları kan bağışının oksidatif strese neden olmadığını göstermektedir. Kan bağışı ile oksidatif stres arasındaki ilişkiyi daha net ortaya koymak için daha fazla kan bağışçısının katılımını sağlayan ileri çalışmaların yapılması gerekmektedir. Kan bağışının insan sağlığına olumsuz etkisinin olmadığının ortaya konulması, insanları kan bağışına teşvik etmesi açısından oldukça değerlidir.

Anahtar Kelimeler: Kan bağışçıları, kan bağışı, oksidatif stres, vücut kitle indeksi, tiyol/disülfit homeostazı


Does donating blood cause oxidative stress?

Soner YILMAZ1, Dilek GÜRLEK GÖKÇEBAY2, Figen AYKUT3, Funda EREN4, Salim NEŞELİOĞLU4, Özcan EREL4
1University of Health Sciences, Department of Medical Microbiology, Ankara, Turkey
2University of Health Sciences Ankara City Hospital, Department of Pediatric Hematology, Ankara, Turkey
3University of Health Sciences Gulhane Regional Blood Center, Ankara, Turkey
4University of Health Sciences Ankara City Hospital, Department of Biochemistry, Ankara, Turkey

INTRODUCTION: Blood donation is a life-saving activity. However, it is indispensable to protect the health of blood donors during and after the donation process. This study aimed to evaluate investigate the effect of blood donation on thiol/disulfide homeostasis by the new automated colorimetric method that measures native thiol (NT), total thiol (TT), disulfide and ischemia-modified albumin levels.

METHODS: A total of 30 voluntary blood donors who were eligible to donate blood were enrolled in this study. Peripheral venous blood samples were collected just before and after 30 minutes blood donation. Demographic data (age, sex, weight, height), and the number of blood donations within one year period of donors, were recorded. Individuals were classified into four age groups: Group 1, 18-30; Group 2, 31-40; Group 3, 40 and over. A repeat donor was defined as a donor who has donated blood at least once in the past. Body-Mass Index (BMI) measurement was calculated by use of the formula weight (kg)/height (m2). Donors were classified according to their BMI values as <25 and ≥25. Test parameters of the dynamic thiol/disulfide homeostasis (TDH) were measured by the automated spectrophotometric method.

RESULTS: Nineteen of the individuals were first-time donor and the others were repeat donors. There were no significant differences in TDH parameters after blood donation. The IMA levels of repeat blood donors were statistically significantly higher after blood donation while other parameters of THD were not (p=0.04). Statistically significant decreases were found in the levels of native and total thiol in the 18-30 age group donors (p=0.03).
DISCUSSION AND CONCLUSION: Test results of this study showed that blood donation does not cause oxidative stress. Further studies designed with the participation of more blood donors needed to be conducted to present more clearly the association between blood donation and oxidative stress. Considering that blood donation has no adverse effects on human health is considerably valuable in terms of encouraging people to donate blood.

Keywords: Blood donors, blood donation, oxidative stress, body-mass index, thiol/disulfide homeostasis


Sorumlu Yazar: Soner YILMAZ, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
×
APA
NLM
AMA
MLA
Chicago
Kopyalandı!
ATIF KOPYALA
 (59 kere görüntülendi)
 (5 kere indirildi)
LookUs & Online Makale
w