Ankara’da insana tutunan kene türleri: Tür çeşitliliği, konak özellikleri ve coğrafi dağılım

GİRİŞ ve AMAÇ: Keneler tropik ve subtropik iklim kuşaklarında yaşayan, gelişme dönemleri boyunca kan emmek zorunda olan ektoparazitlerdir. İnsan ve hayvanları etkileyen hastalıkların en önemli vektörleri arasındadırlar. Keneler, bütün dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de insan ve hayvan popülasyonunu tutma yeteneği olan ve bu sayede birçok viral, bakteriyel, protozoer ve helmint enfeksiyonlarını bulaştırabilen ektoparazitlerdir. Çalışmamızda Ankara ve yöresinden kene tutunması nedeniyle laboratuvarlarımıza başvuran kişilerden toplanan keneler incelenerek daha önceki çalışmalar ile karşılaştırılıp yayılım açısından günümüzdeki durumun değerlendirilmesi öngörülmüştür. Bu bağlamda elde edilen veriler ile kene-konak ilişkisini tanımlamaya yönelik adım atılması, kene türlerinin mevsimler göre dağılımının araştırılması, afinite gösterdikleri yaş grubu ve bölgenin belirlenerek taşıyabilecekleri hastalıklar konusunda kontrol ve koruma önlemlerinin alınması amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmamız Mayıs 2015 - Nisan 2018 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Hastanelerine başvuran hastalardan çıkarılan kenelerin değerlendirilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Bu keneler daha sonra Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Daire Başkanlığı, Ulusal Parazitoloji Referans Laboratuvarlarında tanımlayıcı özellikleri, tutundukları alanlar, tutunma ayları, hasta yaşları ve tutunmanın gerçekleştiği ilçelere göre incelenmiştir.
BULGULAR: Çalışma döneminde 458 kene incelenmiştir. Bu kenelerin tamamı Ixodidae ailesine bağlı Hyalomma, Rhipicephalus, Dermocentor, Haemaphysalis ve Ixodes soyundan keneler olarak tanımlanmıştır. Kenelerin 159’u (%34,7) dişi, 172’si (%37,6) erkek, 127’si (%27,7) nimflerden oluşmaktadır. Kenelerin 190’ı (%41,5) Hyalomma, 135’i (%29,5) Haemaphysalis, 105’i (%22,9) Rhipicephalus, 18’i (%3,9) Dermocentor, 10’u (%2,2) ise Ixodes soyuna bağlıdır. Tüm nimflerin 115’i (%90,6) Hyalomma, 5’i (%3,9) Haemaphysalis, 5’i (%3,9) Ixodes ve 2’si (%1,6) Rhipicephalus soyuna aittir. Bu çalışmada daha önceki çalışmalar ile karşılaştırıldığında benzer sonuçlar görülmekle birlikte; Rhipicephalus spp kenelerinde Rhipicephalus turanicus sayısının daha fazla olduğu, Hyalomma spp. sayısında artış olduğu saptanmıştır.
TARTIŞMA ve SONUÇ: İnsan kene tutunma vakaları dünya çapında yaygın olarak bildirilmektedir. Kenelerin hastalardan çıkarılması sonrasında spesifik olarak tanımlanmaları gerekmektedir. Bu nedenle insana tutunan kenelerin bölgesel dağılımlarını bilmek ve takip etmek, sonrasında gelişecek ilişkili hastalıkların epidemiyolojisi, koruma ve kontrol önlemleri açısından önemlidir. Çalışmamız bu yönde yapılacak olan çalışmalara da ışık tutacaktır.

Ticks species biting humans in Ankara: Species diversity, hosts and geographical distribution

INTRODUCTION: Ticks live in tropical and subtropical climates, which are ectoparasites have to suck blood throughout the development period. They are among the most important vectors of disease affecting the world on humans and animals. Ticks as the whole world, Turkey also has the ability to keep the human and animal populations, and thus many viral, bacterial, protozoan and helminth infections are ectoparasites. In our study, the ticks collected from people who applied to our lab due to tick hold from Ankara and the region are examined in order to evaluate the situation in terms of spreading today in comparison with the past studies. The aim with data obtained in this context should be to take steps for defining the relationship between the tick-host-pathogen interactions, to determine the connection with ecological criteria, to check and get the correct protection measures for diseases they can carry by specified age group and region showing high affinity
METHODS: Our study was conducted between May 2015 and April 2018 by evaluating the outbreaks from the patients who applied to the Ministry of Health and University Hospitals. These ticks are then examined MoH. Public Health Directorate General, Microbiology Reference Laboratory and Biological Products Department, National Parasitology Reference Laboratory in order to define their features, their adherence areas, adherence months, patient age and the districts the adherence occurs.
RESULTS: During the study period 458 ticks were examined. All of these are defined as the horns of Hyalomma, Rhipicephalus, Dermocentor, Haemaphysalis and Ixodes belonging to the Ixodidae family. 159 (34.7%) of the ticks were female, 172 (37.6%) were male and 127 (27.7%) were nymphs. Hyalomma was present in 190 (41.5%), Haemaphysalis in 135 (29.5%), Rhipicephalus in 105 (22.9%), Dermocentor in 18 (3.9%) and Ixodes in 10 (2.2%). 115 of all nymphs belong to Hyalomma, 5 belong to Haemaphysalis, 5 belong to Ixodes and 2 to Rhipicephalus. Although similar results observed in this study compared with previous studies; the number of Rhipicephalus turanicus was higher in Rhipicephalus spp and there was an increase obseved in Hyalomma spp.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Although human tick bites are widely reported worldwide, there is need to specifically define the flank after removal of it from patients.
For this reason, the epidemiology of related diseases that develop after knowing and following the regional distributions of human-holding seams is important in terms of prevention and control measures. Our work will also enlighten the studies to be done in this direction.