ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
D vitamini metabolik sendrom bileşenlerini etkiler mi? [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2015; 72(2): 143-154 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2015.46693

D vitamini metabolik sendrom bileşenlerini etkiler mi?

Sevil Karahan Yılmaz1, Aylin Ayaz2
1Erzincan Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Beslenme Ve Diyetetik Bölümü, Erzincan
2Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme Ve Diyetetik Bölümü, Ankara

Metabolik sendrom tüm dünyada giderek
yaygınlaşan kardiyometabolik komplikasyonları ile
yüksek morbidite ve mortaliteye sahip önemli bir halk
sağlığı sorunudur. Kalıtımla gelen bazı özellikler dışında
hareketsiz yaşam tarzı, yanlış beslenme alışkanlıkları
gibi çevresel etmenler metabolik sendrom için risk
faktörü oluşturmaktadır. Metabolik sendromun önemli
komponentleri; dislipidemi (HDL düzeyi düşüklüğü,
artmış trigiserid düzeyi), hiperglisemi, yüksek kan
basıncı ve abdominal obezitedir. Metabolik sendromu
oluşturan beş ana komponent dışında temelinde
insülin direncinin rol oynadığı düşünülen birçok klinik
tabloda bu sendromun klinik yansımaları olarak
kabul edilmektedir. Metabolik sendromun klinik
yansımaları; diyabet, esansiyel hipertansiyon, visseral
obezite, kardiyovasküler rahatsızlıklar, insülin direnci,
osteoporoz, polikistik over sendromu, dislipidemi,
hiperkoagulabilite, hiperürisemi, kemik mineral
yoğunluğu, yağlı karaciğer ve uyku apnesidir. Son yıllarda
D vitamininin, şişmanlık ve insülin direncinin neden
olduğu hastalıkların oluşumunu önlediği, eksikliğinin
ise bu hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırdığı
ileri sürülmektedir. D vitamini yetersizliği gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkelerde prevalansı giderek artan
bir halk sağlığı sorunudur. D vitamini yağda eriyebilen
bir vitamin olmasına karşın, vücutta sentez edilen
ve sentezlendiği yerin dışında farklı bölgelerde etki
göstermesi nedeniyle günümüzde bir hormon olarak
ta tanımlanmaktadır. Kalsiyum dengesi üzerine bilinen
olumlu etkilerinin yanı sıra, endokrin sistemle ilgili
fizyolojik işlevlere de sahiptir. Vitamin D düzeyini gösteren en iyi gösterge serum 25(OH)D düzeyidir.
D vitamini alımı ve 25(OH)D düzeyinin obezite, metabolik
sendrom ve diyabetle ilişkili olduğu bildirilmektedir.
Vitamin D ile ilişkisi en çok araştırılan hastalıklar;
kardiyovasküler hastalıklar, böbrek hastalıkları,
diyabet, obezite, metabolik sendromdur. Bu derlemede
D vitaminin metabolik sendrom bileşenlerinden insülin
direnci, diyabet, obezite, hipertansiyon, dislipidemi,
kardiyovasküler hastalıklar, yağlı karaciğer hastalığı,
polikistik over sendromu ve kemik mineral yoğunluğu
üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Metabolik sendrom, D vitamini, diyabet, obezite, dislipidemi

Does vitamin D affects components of the metabolic syndrome?

Sevil Karahan Yılmaz1, Aylin Ayaz2
1Department Of Nutrition And Dietetics, School Of Health, Erzincan University, Erzincan, Turkey
2Department Of Nutrition And Dietetics, Faculty Of Health Science, Hacettepe University, Ankara, Turkey

Metabolic syndrome is a major public health
problem which has become increasingly common
worlwide with cardiometabolic complications and
have high morbidity and mortality. In addition to
some genetical features, environmental factors
such sedentary lifestyle, improper eating habits
constitutes a risk factor for metabolic syndrome.
Important components of the metabolic syndrome
are dyslipidemia (low HDL levels, high triglycerides
level), hyperglycemia, elevated blood pressure and
abdominal obesity. Forming metabolic syndrome
of other than the five main components, insulin
resistance on the basis thought to play a role in
several clinical implications of this syndrome is
considered. Clinical implications of the metabolic
syndrome are; diabetes, essential hypertension,
visceral obesity, cardiovascular disorders, insulin
resistance, osteoporosis, polycystic ovary syndrome,
dyslipidemia, hypercoagulability, hyperuricemia,
bone mineral density, fatty liver disease and sleep
apnea. In recent years, it is suggested that vitamin
D prevents the occurrence of diseases caused by
obesity and insulin resistance and the lack of it
facilitates occurence of these diseases. Vitamin
D deficiency is a public health problem with a
growing prevalence in developed and developing
countries. Vitamin D is a fat-soluble vitamin, but
it is synthesized in the body and affect also other
regions it is expressed in the body. Because of this
it is described as a hormone in the present day.
As well as its known positive effects on calcium
balance, it has also physiological functions related
the endocrine system. The best indicator showing the level of vitamin D is serum 25 (OH) D level. Vitamin
D intake and 25 (OH) D levels are reported to be
associated with obesity, metabolic syndrome and
diabetes. Diseases which are mostly researched
about relation between Vitamin D are cardiovascular
disease, kidney disease, diabetes, obesity, metabolic
syndrome. In this review, evaluation of the effects
of Vitamin D on the metabolic syndrome components
of insulin resistance, diabetes, obesity, hypertension,
dyslipidemia, cardiovascular disease, fatty liver
disease, polycystic ovary syndrome and bone mineral
density, was aimed.

Keywords: Metabolic syndrome, vitamin D, diabetes, obesity, dyslipidemia

Sevil Karahan Yılmaz, Aylin Ayaz. Does vitamin D affects components of the metabolic syndrome?. Turk Hij Den Biyol Derg. 2015; 72(2): 143-154

Sorumlu Yazar: Sevil Karahan Yılmaz, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale
w