Turk Hij Den Biyol Derg. 2018; 75(4): 365-374 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2018.59013

Tip 2 Diyabet hastalığı ve bozulmuş glikoz toleransı olan kadınlarda asemptomatik bakteriüri ve üriner sistem enfeksiyonları

Özlem Genç¹, Evrim Aksu², Türkan Paşalı Kilit³, Fatma Emel Koçak⁴, Yasemin Korkut⁵, Kevser Onbaşı^6
1Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
²DPÜ Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı
³Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı
⁴Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı
⁵Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı
⁶Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji Bilim Dalı

GİRİŞ ve AMAÇ: Çalışmamızda; tip 2 diabetes mellitusu (DM) olan ve bozulmuş glikoz toleransı (BGT) olan iki kadın hasta grubunun üriner sistem infeksiyonu (ÜSİ) ve asemptomatik bakteriüri (ASB) varlığı ve ilişkili risk faktörleri açısından karşılaştırılması amaçlandı. Risk faktörleri olarak; yaş, vücut kitle indeksi (VKİ), serum HbA1c ve kreatinin seviyeleri, glomerüler filtrasyon oranı (GFR), idrardaki lökosit sayısı, glikoz miktarı ve mikroalbumin düzeyi seçildi.lökosit sayısı, glikoz miktarı ve mikroalbumin düzeyi seçildi.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Diyabetli 208 kadın hasta ve BGT olan 208 kadın hasta çalışmaya dahil edildi. Serum HbA1c ve kreatinin seviyeleri ve idrardaki lökosit sayısı, glikoz miktarı ve mikroalbumin düzeyi biyokimya laboratuvarında ölçüldü. GFR, Cockcroft-Gault formula kullanılarak hesaplandı. Hastalardan alınan orta akım idrarı mikrobiyoloji laboratuvarında kanlı agar ve EMB agara ekildi.
BULGULAR: Diyabetli hasta grubunda 5 hastada (%2), BGT hasta grubunda 15 (%7) hastada ASB saptandı. ÜSİ; diyabetik grupta 9 hastada (%4), BGT hasta grubunda 7 hastada (%3) belirlendi (p>0.05). Piyüri; her iki hasta grubunda ASB ile ilişkili risk faktörü idi (p<0.05). Diyabetli grupta; VKİ (p=0.041), kreatinin (p=0.045) ve GFR (p=0.035) ÜSİ ilişkili risk faktörü olarak saptandı. BGT hasta grubunda ise sadece piyüri; ÜSİ ile ilişkili (p=0.019) risk faktörü olarak belirlendi. Hem ASB’si olan hem de ÜSİ olan hastalarda en fazla Escherichia coli izole edildi (%89).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Yüksek VKİ ve serum kreatinin seviyesi ve düşük GFR’nin tip 2 diyabetes mellitusu olan hastalarda ÜSİ gelişimi açısından risk faktörü olduğunu düşünmekteyiz. Ayrıca bu çalışma; BGT olan hastalarda da hem ASB hem de ÜSİ gelişme riskinin diyabetli hastalar ile aynı olduğunu gösteren ilk çalışmadır. Her iki hasta grubunda ASB ve ÜSİ oranının benzer olduğu düşünülürse, özellikle pyüri saptanan BGT’si olan hastalarda da idrar kültürü yapılmasını önermekteyiz.

Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, Bozulmuş glikoz toleransı, Üriner sistem infeksiyonu, Asemptomatik bakteriüri

---

Asymptomatic bacteriuria, urinary tract infection and risk factors in women with type 2 diabetes mellitus and impaired glucose tolerance

Özlem Genç¹, Evrim Aksu², Türkan Paşalı Kilit³, Fatma Emel Koçak⁴, Yasemin Korkut⁵, Kevser Onbaşı^6
1Department of Medical Microbiology, Faculty of Medicine, Dumlupinar University
²Microbiology Laboratory, Evliya Celebi Research And Education Hospital
³Department of Internal Medicine, Faculty of Medicine, Dumlupinar University
⁴Department of Medical Biochemistry, Faculty of Medicine, Dumlupinar University
⁵Department of Family Medicine, Faculty of Medicine, Dumlupinar University
⁶Department of Endocrinology, Faculty of Medicine, Dumlupinar University

INTRODUCTION: We aimed to compare a type 2 diabetic women groups with a women group with impaired glucose tolerance (IGT) for the presence of urinary tract infection (UTI) and/or asymptomatic bacteriuria (ASB) and related risk factors [age, body mass index (BMI), serum HbA1c and creatinine levels, glomerular filtration rate (GFR), and urine microalbumin, urine leukocyte and glucose levels] associated therewith.
METHODS: The study population consisted of 416female patients and divided into two groups as the type 2 diabetes mellitus (DM, n=208) and the IGT (n=208) group. Serum HbA1c and creatinine levels and leukocyte counts, glucose level and microalbumin level in the urine, were measured in the biochemistry laboratory. GFR was calculated using the Cockcroft-Gault formula. Urine samples were inoculated on blood agar and Eosin-Methylene Blue agar medium and incubated for 24-48 hour at 37°C.
RESULTS: ASB was determined in 5 patients (2%) in the DM group and in 15 patients (7%) in the IGT group. UTI was detected in 9 patients (4%) in the diabetic group and in 7 patients (3%) in the IGT group (p>0.05). Pyuria was found as an ASB-related risk factor in both groups (p<0.05). BMI (p=0.041), creatinine (p=0.045) and GFR (p=0.035) were determined as UTI-related risk factors in the diabetic group. In addition, pyuria was found as UTI-related risk factors in IGT group (p=0.019). Escherichia coli was the most prevalent pathogen (89%).
DISCUSSION AND CONCLUSION: We suggest that high BMI and creatinine levels and low GFR are risk factors for UTI in patients with type 2 DM. Additionally this is a first study to detect that UTI and ASB may develop in patients with IGT, just as in diabetic patients. Considering a similar frequency of UTI and ASB in patients with IGT and with type 2 DM, urine culture may be performed in IGT patients with pyuria.

Keywords: Diabetes Mellitus, Impaired Glucose Tolerance, Urinary Tract Infection, Asymptomatic Bacteriuria

---

ATIF KOPYALA