Deniz ürünlerine bağlı meydana gelen zehirlenmeler toksin içeren kabuklu su ürünleri ya da balıkların tüketimi sonucu gelişir. Kabuklu su ürünleri zehirlemelerine; deniz tarağı, midye ve istiridye gibi deniz kabuklularının beslendiği planktonik algler (sıklıkla dinoflagellatlar) tarafından salınan bir grup toksin neden olur. Zararlı alglerin neden olduğu kabuklu su ürünü zehirlenmelerinin en önemli klinik belirtileri; paralizi, diyare, nörotoksisite ve amnezidir. Toksin içeren balıkların tüketimine bağlı şekillenen zehirlenmeler çoğunlukla toksinlerin isimleri ile anılan Ciguatera zehirlenmesi, Skombroid zehirlenmesi, Puffer balık zehirlenmesi, Pfieste-ria piscicida zehirlenmesi şeklinde adlandırılır. Toksin direkt olarak deniz kabukluları ve balıklara zarar vermezken bu ürünleri yiyen insan veya bazı etçil hayvanlarda zehirlenmelere sebep olur. Bu derlemede insan sağlığı açısından önemli olan bazı toksinlerin özellikleri, neden oldukları zehirlenme çeşitleri, insanlarda meydana getirdikleri patolojik bozukluklar ve korunma yöntemleri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kabuklu su ürünleri zehirlenmesi, deniz toksinleri, planktonik su yosunları.Seafood poisoning arises as a result of consuming fish or shellfish containing toxins. Shell-fish poisoning is caused by a group of toxins elaborated by planktonic algae (mainly dinofla-gellates) which are consumed by shellfish like scallops, mussels and oysters. The most signi-ficant clinical symptoms of shellfish poisonings are paralysis, diarrhea, neurotoxicity and am-nesia. The poisonings are usually named afterthe toxinscausing them, e.g., Ciguatera, Scom-broid, Puffer fish and Pfiesteria piscicida. Although the toxins do apparently not harm the shellfish and fishes, humans or animals eating toxic seafood may become poisoned. İn this re-view, thecharacteristics of selected toxinsand poisonings relevant to public health, the patho-logical complications they cause in humans and their prevention are discussed.
Keywords: Shellfish poisoning, marinetoxins, planktonic algae.