Türkiye’de yeni üretilen ve geliştirilmekte olan nikotin ve tütün ürünleri ile ilgili yasal düzenlemeler

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tütün ürünlerinin kullanımını önlenebilir küresel salgın olarak tanımlamıştır. DSÖ bu salgını önlemek için ülkelerin uygulamaları gereken ve kısaca MPOWER olarak bilinen politika konu başlıklarını belirlemiştir.
Ülkelerin bu konu başlıkları için yaptığı faaliyetleri izlemekte ve yıllık raporlarla yayınlamaktadır. DSÖ’nün önderliğinde yapılan çalışmalar sonucunda ülkelerin tütün ürünleri kullanımı azalmıştır. Dünya’da 2000 yılında %32,7 olan tütün ürünleri kullanımı 2025 yılında %20,4’e düşmesi beklenmektedir. Ülkemizde ise yine aynı şekilde % 32,9 dan %29,9’ a düşmesi öngörülmektedir. Ülkemiz DSÖ’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi kapsamında politika paketini başarılı bir şekilde uygulamış ve bunun sonucunda MPOWER önlemlerini en yüksek başarı düzeyinde tam olarak uygulayan iki ülkeden biri olmuştur.
Tütün ürünlerinin üretimini ve satışını yapan firmalar bu gelişmeler karşısında yeni ürünleri piyasaya sürmüşlerdir. Bu ürünlerden en popüler olanları Elektronik Nikotin Olan/Olmayan Dağıtım Sistemleri (ENDS/ENNDS) ve Isıtılmış Tütün Ürünleri’ (HTPs) dir. Bu yeni ürünlerin hedef kitlesinin daha çok 13 yaş ve üstü olması ve gençler arasında çok hızlı yayılması tütünle olan savaşta yeni cephelerin açılmasına neden olmuştur. Yeni ürünlerin bu kadar hızlı yayılmasında, görüntülerinin gençleri cezp edecek şekilde tasarlanması, sigaraya alternatif ürün olarak sunulması ve daha az zararlı algısının oluşturulması etkili olmuştur. Yapılan çalışmalarda bu ürünlerin zararsız olmadığı ortaya koyulmuştur. DSÖ bu konuda zararın azaltılmasının insan sağlığı açısından riski azaltmadığını bildirmiştir.
Ülkelerin bu yeni ürünlere bakış açısının ve yasal düzenlemelerinin birbirinden farklı olması kullanımı etkileyen ikinci en önemli faktördür. Bazı ülkeler yasaklarken bazı ülkelerde satışına izin vermiştir.
Bu derleme yeni ortaya çıkan, gelişmekte olan nikotin ve tütün ürünleri ile ilgili ülkemizde uygulanan yasal düzenlemeler hakkında ayrıntılı bilgi vermeyi amaçlamaktadır.

Legal regulations regarding new and developing nicotine and tobacco products in Türkiye

The World Health Organization (WHO) defined the use of tobacco products as a preventable global epidemic. WHO has determined the policy topics that countries should implement to prevent this epidemic, known as MPOWER for short. It follows the activities of countries for these topics and publishes them in annual reports. As a result of the studies carried out under the leadership of WHO, the use of tobacco products by countries has decreased. The use of tobacco products, which was 32.7% in the world in 2000, is expected to decrease to 20.4% in 2025. In our country, it is predicted to decrease from 32.9% to 29.9% in the same way. Our country has successfully implemented the policy package within the scope of WHO's Framework Convention on Tobacco Control, and as a result, it has become one of the two countries that fully implemented MPOWER measures at the highest level of success. Companies that manufacture and sell tobacco products have launched new products in the face of these developments. The most popular of these products are Electronic Nicotine/Non-Nicotine Delivery Systems (ENDS/ENNDS) and Heated Tobacco Products (HTPs). The fact that the target audience of these new products is mostly 13 years old and over and their rapid spread among young people has led to the opening of new fronts in the war against tobacco.
The rapid spread of new products was influenced by the fact that their appearance was designed to attract young people, presented as an alternative to cigarettes, and created a perception of less harm. Studies have shown that these products are not harmless. WHO has stated that reducing the damage does not reduce the risk in terms of human health. The second most important factor affecting the use is the different perspectives and legal regulations of countries on these new products. While some countries have banned it, some countries have allowed its sale. This review aims to provide detailed In this review, about the legal regulations made in our country regarding novel and emerging nicotine and tobacco products