ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
COVID-19 önleme ve kontrol davranışının sağlığı geliştirme modeli: Karma yöntem çalışması [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2023; 80(2): 171-182 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2023.53896

COVID-19 önleme ve kontrol davranışının sağlığı geliştirme modeli: Karma yöntem çalışması

Widana PRIMANINGTYAS1, Endang SUTISNA SULAEMAN2, Heni HASTUTI3, Anak Agung Alit Kirti Estuti Narendra PUTRİ3, Abdul RAHMAN4, Slamet RIYADI5
1Sağlığı Geliştirme Ve Toplumu Güçlendirme Araştırma Merkezi, Araştırma Ve Toplum Hizmeti Enstitüsü, Sebelas Maret Üniversitesi, Surakarta, Endonezya
2Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi, Sebelas Maret Üniversitesi, Surakarta, Endonezya
3Tıp Programı, Tıp Fakültesi, Sebelas Maret Üniversitesi, Surakarta, Endonezya
4Sosyoloji-antropoloji Eğitimi Bölümü, Eğitim Fakültesi, Sebelas Maret Üniversitesi, Surakarta, Endonezya
5Histoloji Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi, Sebelas Maret Üniversitesi, Surakarta, Endonezya

GİRİŞ ve AMAÇ: 2019’da ortaya çıkan yeni koronavirüs hastalığını (COVID-19) ortadan kaldırmak için geliştirilen “Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi” projesindeki eksiklikler, 2021’de önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Güneydoğu Asya’da COVID-19 vaka sayısı en yüksek olan ülke Endonezya’dır. Tüm alanlarda COVID-19’un önlenmesi ve kontrol edilmesi (PCCOVID-19) için etkili tanıtım modellerine ihtiyaç vardır. Bu çalışma, COVID-19’un tırmanmasını önlemek için seçilen “Sağlığı Geliştirme” modellerini incelemeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışmada, nicel verileri toplamak üzere yapılan bir anket ve dahi nitel verileri detaylandırmak üzere yürütülen “Odak Grup Tartışmaları” (FGD’ler) dahil olmak üzere bir tür ‘Karma Yöntem’ yaklaşımı kullanılmıştır. Bu, Endonezya’nın Boyolali- Central Java kentinde yaşayan 166 katılımcı ile gerçekleştirilen bir çalışma olup Temmuz ve Eylül 2021 ayları arasında gerçekleştirilmiştir. Bir diğer söz konusu olan ankette ve FGD’lerde kullanılan birkaç soru, “Sağlık İnanç Modeli” (HBM), “Sosyal Bilişsel Teori” (SCT) ve “Sosyal Destek Modeli” (SSM) temel alınarak tasarlanmıştır.
BULGULAR: Anket örneklerinin yaklaşık %92’sini çevrim içi anketler oluştururken sekizinin ise bilgi kaynağı FGD’ye aitti. Tüm yol analizi modelleri, PCCOVID-19 davranışıyla ilişkili değişkenlerin %53’ünü tanımladı. Mevcut FGD verileri, bireysel düzeyde HBM’nin COVID-19 görev gücü ve sağlık çalışanları için pandemi sırasında koruyucu bir davranış modeli teşvik etmenin çok önemli olduğunu göstermiştir. PCCOVID-19 davranışının niyetini kişiler arası düzeyde anlamak için SCT uygulanabilir. Bu ise topluluk düzeyinde, sosyal destekli PCCOVID-19 davranışını geliştirmek için güvence sağlamada önemli bir rol oynar.

TARTIŞMA ve SONUÇ: HBM, SCT ve SSM yapılarının uygulanması PCCOVID-19 davranışını optimize edebilir. Algılanan duyarlılık, gözlemsel öğrenme, sonuç beklentileri, araçsal ve duygusal destek, PCCOVID-19 davranışı ile doğrudan ve önemli ölçüde ilişkiliyken; algılanan duyarlılık ve engeller, eylem ipuçları değişkenleri aracılığıyla PCCOVID-19 davranışı ile dolaylı olarak anlamlı bir ilişkiye sahipti. Bu bulgular sağlık çalışanları tarafından -özellikle COVID-19 bölümünde çalışan görevliler tarafından- sağlığı geliştirme yöntemleri ve PCCOVID-19 davranışını geliştirmeye yönelik müdahaleler geliştirmek için kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler: COVID-19, sağlığı geliştirme, sağlık inanç modeli, sosyal bilişsel teori, sosyal destek modeli

Health promotion model of COVID-19 prevention and control behavior: A mixed methods study

Widana PRIMANINGTYAS1, Endang SUTISNA SULAEMAN2, Heni HASTUTI3, Anak Agung Alit Kirti Estuti Narendra PUTRİ3, Abdul RAHMAN4, Slamet RIYADI5
1Research Centre Of Health Promotion And Community Empowerment, The Institute For Research And Community Service, Sebelas Maret University, Surakarta, Indonesia
2Department Of Public Health, Faculty Of Medicine, Sebelas Maret University, Surakarta, Indonesia
3Program Of Medicine, Faculty Of Medicine, Sebelas Maret University, Surakarta, Indonesia
4Department Of Sociology-anthropology Education, College Of Education, Sebelas Maret University, Surakarta, Indonesia
5Department Of Histology, Faculty Of Medicine, Sebelas Maret University, Surakarta, Indonesia

INTRODUCTION: Lack of health promotion to eradicate coronavirus disease 2019 (COVID-19) remains a major issue in 2021. COVID-19 cases in Indonesia are the highest in Southeast Asia. Effective promotion models for prevention and control of COVID-19 (PCCOVID-19) in all areas are needed. This study aims to examine the selected health promotion models for preventing COVID-19 escalation.
METHODS: This study used a mixed methods approach, including a survey to collect quantitative data and focus group discussions (FGDs) to elaborate on qualitative data. The study was conducted between July and September 2021, which included 166 respondents living in Boyolali-Central Java, Indonesia. Several questions used in the survey and FGDs were designed based on the health belief model (HBM), social cognitive theory (SCT), and social support model (SSM).
RESULTS: Approximately 92% of the survey participants completed the online questionnaires, while eight informants joined the FGD. The whole path analysis model described 53% of the variables that correlated with PCCOVID-19 behavior. The available FGD data indicated that HBM at the individual level is crucial for COVID-19 task force and healthcare workers for promoting a protective behavior during the pandemic. SCT can be applied to understand the intention of PCCOVID-19 behavior at an interpersonal level. At the community level, social support plays an important role in providing assurance to enhance the PCCOVID-19 behavior.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Applying the HBM, SCT, and SSM constructs, can optimize the PCCOVID-19 behavior. Perceived susceptibility, observational learning, outcome expectations, instrumental and emotional support were directly and significantly correlated with PCCOVID-19 behavior, whereas perceived susceptibility and barriers had an indirect significant correlation with PCCOVID-19 behavior through cues to action variables. These findings can be used by healthcare workers, especially COVID-19 task force to develop health promotion methods and interventions to enhance the PCCOVID-19 behavior.

Keywords: COVID-19, health promotion, health belief model, social cognitive theory, social support model

Sorumlu Yazar: Widana PRIMANINGTYAS, Indonesia
Makale Dili: İngilizce
×
APA
NLM
AMA
MLA
Chicago
Kopyalandı!
ATIF KOPYALA
 (59 kere görüntülendi)
 (517 kere indirildi)
LookUs & Online Makale
w