Dünya ölçeğinde su, sanitasyon ve hijyen hizmetlerine yeterli, güvenli ve sürdürülebilir şekilde erişim önemli bir halk sağlığı sorunudur. Sağlık kurumları da su, sanitasyon ve hijyen hizmetlerinin eksikliğinin en çok etkilediği birimlerdir. Küresel öngörüler sağlık tesislerinin üçte birinde, hasta bakımının sağlandığı yerlerde el hijyenini sağlamak için gerekenlerin olmadığına vurgu yapmaktadır. Her dört kurumdan birinde su hizmeti yoktur ve %10’unda sanitasyon hizmeti bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla, 1,8 milyar insan temel su hizmetlerinden yoksun ve 800 milyon kişi de tuvaletsiz sağlık kurumlarından yararlanmaktadır. Sağlık çalışanları da uygun hizmet sunabilmek için yeterli ve güvenli suya ihtiyaç duymaktadır. İçme suyu olarak ve yemeklerde kullanım, el hijyeni, yıkanma ve çeşitli genel ve özel tıbbi kullanımların tümü, sağlık çalışanları ve hastalar için güvenilir su kaynakları gerektirmektedir. Sanitasyon, temiz içme suyunun sağlanması, insan dışkısı ve kanalizasyonunun uygun arıtımı ve bertarafı ile ilgili halk sağlığı koşullarını ifade etmektedir. Sanitasyon sistemleri, özellikle fekal-oral yolla bulaşı durduracak temiz bir ortam sağlayarak insan sağlığını korumayı amaçlamaktadır. Sağlık tesislerinde hijyen servisinin en önemli basamağı etkili el hijyenidir. Etkili el hijyeni, enfeksiyon önleme ve kontrol (EÖK) kılavuzlarının ve uygulamalarının temel taşıdır ve sağlık hizmetleriyle ilişkili enfeksiyonları ve antimikrobiyal direncin yayılmasını önlemek için birincil önlem olarak kabul edilmektedir. Sağlık çalışanları, çok sayıda hastaya baktıkları ve bu süreçte kan ve diğer vücut sıvılarıyla temas edebildikleri için el hijyenini geliştirme, çabaların ana hedefidir. Ellerin sabunla yıkanması gibi dışkı ile insan temasının önlenmesi de sanitasyonun bir parçasıdır. Sağlık kuruluşlarının, sağlık tesisine başvuranların kullandığı tuvaletlerde ve diğer ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri yerlerde suyu ve sabunu olan el yıkama imkânı sağlaması önemlidir. Bu hizmetlere erişimin iyileştirilmesi, sağlığı, yaşam beklentisini, eğitimi, cinsiyet eşitliğini ve uluslararası kalkınmanın diğer önemli hedeflerini desteklemektedir. Bu çalışmada; sağlık kurumlarında su, sanitasyon ve hijyen hizmetlerinin durumunun küresel boyutta sunulması amaçlanmıştır. COVID-19 pandemisini doğaya zarar vermeden ve tam anlamıyla kontrol altına alabilmek için gerekli temel reçetelerden biri de bu kurumlarda su, sanitasyon, hijyen ve enerji hizmetlerine yatırım yapmaktır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık kurumları, su, sanitasyon, hijyenAdequate, safe and sustainable access to water, sanitation and hygiene services is an important worldwide public health issue. Healthcare facilities are also the units most affected by the lack of water, sanitation and hygiene services. Global projections highlight that one-third of healthcare facilities lack what is necessary to ensure hand hygiene where patient care is provided. One out of every four institutions does not have water service and 10% do not have sanitation service. In other words, 1.8 billion people lack basic water services and 800 million people has to use sanitary facilities without toilets. Healthcare workers also need adequate and safe water to provide appropriate services. As drinking water and for meals, hand hygiene, washing, and a variety of general and specific medical uses all require reliable sources of water for healthcare workers and patients. Sanitation refers to public health conditions related to the provision of clean drinking water and the appropriate treatment and disposal of human excreta and sewage. Sanitation systems aim to protect human health by providing a clean environment that will stop transmission, especially by fecal-oral route. The most important step of the hygiene service in healthcare facilities is effective hand hygiene. Effective hand hygiene is the cornerstone of infection prevention and control (IPC) guidelines and practices and is recognized as a primary measure to prevent healthcare-associated infections and the spread of antimicrobial resistance. Healthcare professionals are the main target of efforts to improve hand hygiene, as they care for large numbers of patients and may come into contact with blood and other bodily fluids in the process. Like washing hands with soap, avoiding human contact with faeces is also part of sanitation. It is important that healthcare facilities provide handwashing facilities with soap and water in the toilets for healthcare facility applicants and in the restrooms where they can meet their other needs. Improving access to these services supports health, life expectancy, education, gender equality and other important goals of international development. In this study, it aims to present the situation of water, sanitation and hygiene services in healthcare facilities on a global scale. One of the essential methods required to take the COVID-19 pandemic under full control without harming the nature is to invest in water, sanitation, hygiene and energy services in these facilities.
Keywords: Healthcare facilities, water, sanitation, hygiene